Ukrwienie mózgu – mózg zaopatrują 4 duże tętnice – 2 szyjne i 2 kręgowe (łącza się w tętnicę podstawną) Tworzą one tzw. koło Willisa.
Układ ten zapewnia daleko idące możliwości kompensacji (np. przy zamknięciu jakiejś z tętnic) ukrwienia.
Wszystkie duże zaburzenia w tym układzie mogą odbić się na krążenia mózgowym.
Najczęstsze choroby naczyń:
- miażdżyca;
- zator (embolia) – z materiałem skrzeplinowym z serca lub blaszką miażdżycową;
- tętniak.
Najczęstsze przyczyny rekompensacji krążenia mózgowego:
- zakrzep (profilaktyka to kwas acetylosalicylowy), – zator, – zaburzenia hemodynamiczne (skurcz naczynia), – krwawienie śródmózgowia, – krwawienie podpajęczynówkowe.
Objawy kliniczne zaburzeń ukrwienia w dorzeczu tętnic szyjnych: (przeciwne do półkuli)
- niedowład lub porażenie kończyn jednostronne;
- zaburzenia mowy o typie afazji;
- zaburzenia sterowania osią ciała;
- zaburzenia czucia (połowicze);
- niedowidzenie połowicze;
- zaburzenia połykania, mowa nosowa;
- agnozja, zaburzenia zachowania;
- zaburzenia otępienia.
AGNOZJA – nierozpoznawalnie ręką przedmiotów (zaburzenia czucia głębokiego).
Wszystkie zaburzenia występują po stronie przeciwnej.
Zaburzenia ukrwienia w dorzeczu t. kręgowych:
- szum w uszach;
- mroczki przed oczami, zaburzenia ostrości widzenia, podwójne widzenie;
- zawroty głowy (wirujące otoczenie lub sam chory);
- zaburzenia równowagi;
- nudności, wymioty (nasilają się przy zmianie pozycji);
- nagłe napadowe upadki;
- zespół depresyjny.
Zaburzenia czynności wyższych:
- zaburzania mowy, językowe
- trudności w rozumieniu mowy – afazja czuciowa
- w doborze słów – afazja ruchowa
- w czytaniu – aleksja
- w artykulacji – dyzartria
- w liczeniu – akalkulia
- w pisaniu – agrafia
Zaburzenia zachowania/poznawcze:
- trudności w wykonywaniu codziennych czynności: ubieraniu, myciu, spożywaniu posiłków;
- dezorientacja czasowo-przestrzenna, zespół pomijania stronnego (naglect);
- zaburzenia pamięci, zwłaszcza świeżej.
Krążenie mózgowe pochodzące z dorzecza tętnic szyjnych odpowiedzialne jest za zaburzenia ruchowe jednostronne, a poza tym za jakość rozumienia mowy i możliwości mówienia, myślenia abstrakcyjnego i inne.
Krążenie mózgowe pochodzące z dorzecza tętnic kręgowych odpowiada za przytomność, równowagę, zaburzenia słuchu i wzroku oraz czynności autonomiczne (krążenie, oddychanie).